تاثیر مثبت تازگی بر مغز

انسان‌‌‌ها با داشتن یک روتین ثابت، کار بیشتری از پیش می‌‌‌برند و در عین حال کار مغز هم کمتر می‌‌‌شود. هر بار که بخواهید برای سرکار رفتن آماده شوید یا برای روزتان برنامه‌‌‌ریزی کنید، مغزتان مجبور نیست چرخ را از ابتدا اختراع کند و پیمایش صفر تا صدی داشته باشد، اما پایبندی به یک روتین تکراری همیشگی می‌‌‌تواند به سرعت شما را به سمت کسالت و نارضایتی سوق دهد.

به گفته دکتر «لورین بسر»، نویسنده کتاب «هنر علاقه‌‌‌مندی» و استاد فلسفه دانشگاه میدلبری، بسیار مهم است که کمی تازگی به زندگی‌‌‌تان بیفزایید. او می‌‌‌گوید: «ذهن ما دوست دارد جایش امن و امان باشد و با روتین‌‌‌هایش بازی کند، اما یک اتفاق تازه مغز را مجبور می‌‌‌کند از الگوهای فکری روتینش خارج شود. آن را به چالش می‌‌‌کشد که فکر تازه‌‌‌ای تولید کند و هر فکر تازه‌‌‌ای به افکار جدید دیگری منجر می‌‌‌شود. تازگی و منابع جدید، ذهن شما را وادار  به تفکر می‌‌‌کنند.»

راه‌‌‌هایی برای تربیت مغز

دکتر بسر توضیح می‌‌‌دهد که تازگی شامل تمام چیزهای جدیدی می‌‌‌شود که تجربه می‌‌‌کنید و خوشبختانه در اطرافمان به وفور وجود دارند، البته اگر حاضر به دیدن باشید. کلید این ‌‌‌کار در این است که ذهن خود را عادت دهید که از روتین‌‌‌هایش خارج شود. دکتر بسر پیشنهاد می‌‌‌کند که در طول روز آگاهانه به دنبال چیزهای تازه باشید. به عنوان نمونه زمان ناهار از میزتان فاصله بگیرید و با ترک روتین عادی خود به چیز جدیدی در دنیا توجه کنید. به ذهنتان فرصت پرسه‌‌‌ زدن بدهید. این‌‌‌کار را تعمدا و هدفمندانه انجام دهید، دست از کار بکشید و فضایی فراهم کنید تا چنین تجربیاتی داشته باشید. در قدم بعدی حواستان باشد که زیادی روی اهدافتان متمرکز نشده باشید. وقتی به دنبال به دست‌‌‌ آوردن چیزی هستید، دنیا و اتفاقات پیرامونتان را فقط به واسطه تاثیراتی که بر برنامه‌‌‌ها و اهداف شما دارند می‌‌‌بینید. بسر می‌‌‌گوید: «چنین دیدی به دنیا تمرکز شما را محدود می‌‌‌کند. اگر به ذهنتان فضا بدهید تا از این حالت ارزیابی و پیگیری بی‌‌‌وقفه خارج شود و بتواند فرآیند شناختی تازه‌‌‌ای را تجربه کند، آن وقت است که ذهن رشد می‌‌‌کند.» در نهایت در برابر این وسوسه بایستید که هنگام انجام کارهای یکنواخت ذهن را از مدار خارج کنید و به صورت خودکار کار انجام دهید.

بسر می‌‌‌گوید: «در حالت خودکار عملا هیچ‌‌‌چیز ارزشمندی را تجربه نمی‌‌‌کنید. فقط کارها را به صورت مکانیکی انجام می‌‌‌دهید. اگر بتوانید بیشتر و بهتر درگیر کاری شوید که انجام می‌‌‌دهید، تجربه کاری خود را بهبود می‌‌‌بخشید.» به جزئیات توجه کنید و به آنها واکنش نشان دهید. همچنین می‌‌‌توانید از حواس پنج‌‌‌گانه خود استفاده کنید تا با کارتان ارتباط بیشتری بگیرید.

 دلیل اهمیت تازگی

تازگی لزوما شادمانی بیشتری به ما نمی‌‌‌دهد، اما به گفته بسر به غنای روانی کمک می‌‌‌کند. او می‌‌‌گوید: «تحقیقات نشان می‌‌‌‌‌‌دهند که این تازگی بخش مهمی از زندگی افراد است. تجربه‌‌‌ای در ذهن است که چارچوب‌‌‌های فکری تازه‌‌‌ای می‌‌‌سازد، علاقه‌‌‌مندی را تحریک می‌‌‌کند و افکار را بیدار و درگیر می‌‌‌کند. به عبارت دیگر، تازگی می‌‌‌تواند موجب تفکر خلاقانه‌‌‌تر و غنی‌‌‌تری شود و به زندگی عمق بیشتری بدهد.» تازگی می‌‌‌تواند با خستگی و کسالت هم مقابله کند. دکتر بسر می‌‌‌گوید: «می‌‌‌دانیم که خستگی و حس بیهودگی در محیط کار می‌‌‌تواند باعث کاهش بهره‌‌‌وری شود و رضایت کارکنان را کاهش دهد. یکی از چیزهایی که به رفع این خستگی و احساس بیهودگی کمک می‌‌‌کند این است که بیشتر با کارتان درگیر شوید.»

تجربیات جدید کیفیت لحظات کوتاه زندگی روزمره را هم بهبود می‌‌‌بخشند، چون احتمال بیشتری وجود دارد که این لحظات در خاطر شما ماندگار شود. بسر می‌‌‌گوید این تجربیات جدید بر نحوه تجربه سایر رویدادها هم تاثیر می‌‌‌گذارند و با تغییر دیدگاه شما به تولید ایده‌‌‌های جالب‌‌‌تری منجر می‌‌‌شوند.

همچنین تازگی می‌‌‌تواند به رشد درونی هم منجر شود. بسر می‌‌‌گوید: «تجربیات غنی روان‌‌‌شناختی به درک بهتری از خود منجر می‌‌‌شوند، چون ما از انواع مختلفی از احساسات و واکنش‌‌‌های شناختی بهره می‌‌‌بریم و به خود درونی‌‌‌مان نزدیک‌‌‌تر می‌‌‌شویم. وقتی بیش از حد روی برنامه‌‌‌‌‌‌ها یا اهداف خود متمرکز شوید این‌‌‌ها کنار گذاشته می‌‌‌شوند. در صورتی که وقتی به مغز اجازه می‌‌‌دهید کاملا درگیر موضوع شود و تجربه‌‌‌های جدید و جالبی به دست بیاورد، مفهوم خود درونی و درکتان از خود را افزایش می‌‌‌‌‌‌دهید، چون خودتان را قوی‌‌‌تر می‌‌‌بینید و به واسطه آن به هویت غنی‌‌‌تری دست پیدا می‌‌‌کنید.»

زندگی بدون چالش پتانسیل‌‌‌های شما را خفه می‌‌‌کند و تجربیاتی را که می‌‌‌توانستید به دست بیاورید کاهش می‌‌‌دهد. بسر می‌‌‌گوید: «تجربیات جالب جنبه‌‌‌ای منحصربه‌‌‌فرد از این بعد از یک زندگی خوب را ارائه می‌‌‌دهند. همه‌‌‌اش هم به این برمی‌‌‌گردد که فقط با کاری که داریم انجام می‌‌‌دهیم جور دیگری ارتباط برقرار کنیم.»

او تاکید می‌‌‌کند: «درست است که روتین‌‌‌ها امن و کارآمد به نظر می‌‌‌رسند، اما زندگی بدون تازگی خسته‌‌‌کننده و خالی است. اگر به دنبال چیزهای تازه نباشید، در دور باطل راحتی و ثابت گیر می‌‌‌افتید. اشتباه برداشت نکنید. راحتی و ثبات مهم است و در مقاطعی از زندگی قطعا به آن نیاز داریم، اما اگر در چرخه راحتی و امنیت باقی بمانید، زندگی تک‌‌‌بعدی و بی‌‌‌روحی را تجربه می‌‌‌کنید.»